Dit is het vijfde artikel uit een reeks van zeven over technische analyse. Eerdere artikels gemist? Je kan ze hier lezen:
- Deel 1: Zoeken naar kansen in de beurskoers
- Deel 2: Trends en patronen identificeren in de koersgrafiek
- Deel 3: Trendbevestiging zoeken via voortschrijdende gemiddelden
- Deel 4: Momentum bepalen via indicatoren
Alles samen brengen
Na het lezen van de eerste vier artikels uit deze reeks weten we al heel wat over technische analyse. Alles wat we geleerd hebben over patronen, trends en momentum gaan we nu samen toepassen om tot een conclusie te komen over de richting van een aandeel.
Het is belangrijk om de verschillende tools uit de technische analyse samen te gebruiken. Een enkele indicator zegt niet veel. Samen met andere indicatoren of gemiddelden worden de technische signalen sterker.
Wanneer meerdere indicatoren in dezelfde richting (hoger of lager) wijzen, wordt dit een signaal genoemd. Hoe meer indicatoren er gebruikt worden om tot een signaal te komen, hoe sterker het signaal en hoe groter de kans dat de koers effectief zal evolueren in de richting die het aangeeft.
Twee veelgemaakte fouten bij beginners in technische analyse:
- Ze gebruiken slechts één indicator en gaan op basis hiervan beslissingen maken.
- Ze gebruiken telkens verschillende indicatoren waardoor ze nooit consistente beslissingen kunnen nemen.
Transocean
In dit artikel passen we technische analyse toe op een aandeel dat we bezitten in onze Geldvos portefeuille: Transocean (Ticker: RIG).
Het bedrijf bezit en verhuurt ‘drill ships’ en ‘semi-submersibles’ aan olie-en gasbedrijven. Dit soort van mastodonten:
We gaan het bedrijf niet fundamenteel bespreken, maar aangezien het in onze portefeuille zit kan je vermoeden wat onze vooruitzichten zijn voor het aandeel. De sector waarin het actief is werd al kort besproken als investeringsidee in ons derde artikel over de energiecrisis (februari 2022). Wie meer wil weten over dit soort bedrijven en de fundamentele analyse erachter, verwijzen we graag naar onze Discord community.
Zoom eerst eens uit
Wanneer we een nieuw aandeel of fonds onderzoeken, is het altijd interessant om eerst te kijken naar de historiek. Welk parcours heeft de koers al afgelegd? Welke bewegingen zijn mogelijk? Hiervoor zijn maandgrafieken of kwartaalgrafieken het meest geschikt. Hieronder enkele maandgrafieken:
Transocean ging in 1993 naar de beurs aan $11 dollar, heeft gepiekt in 2008 op $163 en bereikte haar dieptepunt in oktober 2020 op $0,65 waar het net een faillissement kon vermijden. Zeer volatiel dus, maar dat kan positief zijn als het in de juiste richting gaat.
Zones identificeren
Zijn er belangrijke prijszones uit het verleden (toppen of dalen) waar de koers naar terug wil keren?
We duiden er enkele aan op de volgende afbeelding. Boven $20 hebben we nog niets aangeduid omdat dit (nu nog) veraf is.
We zien vier prijszones waar de koers verschillende keren naar is teruggekeerd. Deze liggen rond $7,68 ; $13,53 ; $16,93 en $19,67.
We zoomen even in op de laatste tien jaar.
We zien dat de onderste prijszone van $7,68 werd getest in 2016 (pijl 1) en 2017 (pijl 2) om er in 2019 (pijl 3) door te zakken. Begin dit jaar werd deze opnieuw getest en nu breekt de koers opnieuw boven deze prijszone (pijl 4), na er meer dan vier jaar onder te hebben gezeten.
Dit is de eerste indicatie dat de koers een bodem heeft gevormd! De volgende zone op basis van vorige pieken ligt rond $13,53. Dat is nog even verwijderd van het huidige prijsniveau (+65%).
Trendkanalen identificeren
Vervolgens gaan we op zoek naar trendkanalen waartussen de prijs “gevangen” zit. In de laatste 10 jaar kunnen we verschillende kanalen zien. Kan je ze vinden op de grafiek?
Het eerste kanaal is een duidelijk neerwaarts kanaal dat begon in 2014. De koers verliet het trendkanaal pas in de zomer van 2021. Dit is een mogelijke indicatie dat de trend wijzigt.
Na het dalend trendkanaal kan je op twee verschillende manieren trendkanalen tekenen.
We kunnen een stijgend trendkanaal tekenen over de voorbije 3 à 4 jaar.
Hier zien we dat de koers uit het trendkanaal naar boven breekt. Dit kan wijzen op een versnelling van de stijgende trend. Dit valt samen met de doorbraak van de prijszone rond $7,68. Dat zijn al 2 signalen in dezelfde richting.
We kunnen dit recente trendkanaal ook anders bekijken. In plaats van één langer stijgend trendkanaal tekenen we eerst een horizontaal (consoliderend) trendkanaal dat 2 jaar duurde (januari 2021 tot januari 2023). Daarna tekenen we een kleiner, stijgend trendkanaal vanaf de stijging in januari 2023.
Dit stijgend trendkanaal is nog pril, maar het geeft alvast de mogelijkheid aan dat een stijgende trend is ingezet. Het valt al zeker niet meer in het dalende trendkanaal dat liep van 2015 tot 2021. De dalende trend is dus zeker ten einde.
Weten we nu al zeker dat een stijgende trend is ingezet? Laten we nog een paar andere elementen bekijken.
Formaties of patronen identificeren
Langere termijn
Het eerste wat ons opvalt als we zoeken naar patronen in de koers is de lange parabool die over een periode van vijf jaar werd neergezet. Dit is vaak hoe een bodem gevormd wordt.
Het lijkt ook sterk op het begin van een cup & handlepatroon dat werd toegelicht in het tweede artikel van deze reeks. Mocht dat het geval zijn, dan moet er nog een ‘handle’ komen, m.a.w. een kleine daling voor een grotere stijging wordt ingezet.
Kortere termijn
Laten we eens inzoomen op de laatste 3 jaar. We gaan overschakelen naar weekgrafieken om de leesbaarheid te behouden. We zien hier beter hoe de koers het horizontale trendkanaal verliet om een nieuw stijgend trendkanaal te starten.
Op deze grafiek kunnen we twee duidelijke patronen zien. Eén ervan is al afgewerkt (dubbele bodem) en een ander is zich nog aan het voltooien (bull flag). Indien je de uitleg bij de patronen hieronder niet begrijpt, verwijs ik je graag terug naar het tweede artikel uit de reeks.
Dubbele bodem
Zowel in juli 2022 als oktober 2022 tikte de koers de onderkant van het horizontale trendkanaal aan. Tussendoor veerde de koers sterk op en zo maakte het een duidelijke dubbele bodem. Dit gaf als koersdoel $5,61 (de blauwe pijl = afstand van neklijn tot bodem).
Het koersdoel werd behaald in januari 2023, slechts twee maanden na het vormen van het dubbele bodempatroon eind oktober 2022.
Bull flag
Het bull flag patroon wordt gevormd door een eerste stijging (de vlaggenstok = linkse blauwe lijn), gevolgd door een consolidatie van de koers in een dalend trendkanaal (de vlag = blauw trendkanaal). Wanneer de koers het dalende trendkanaal verlaat, is dit een teken dat de eerdere stijging zich verder zal zetten. Vaak is dit in dezelfde mate als de eerste stijging (de vlaggenstok).
Het koersdoel van de bull flag is $11,63. De onderkant van het trendkanaal ligt nu rond $6,6. De koers op moment van schrijven is $8,2. Op basis van deze waarden is de verhouding winst / risico = $3,43 / $1,6 = $2,14. Zodra deze verhouding groter is dan 2 vinden wij het interessant (afhankelijk van uw strategie uiteraard).
Let ook op het feit dat het koersdoel van de bull flag nauw aansluit bij het getekende trendkanaal. Misschien wordt het koersdoel iets later bereikt? Of misschien moet het trendkanaal later wat steiler hertekend worden? Time will tell. Hoe dan ook, het zijn patronen die aangeven dat de koers in een uptrend zit!
Bevestiging via gemiddelden
Laten we er nu de gemiddelden bij nemen. We schakelen eerst even terug naar een maandgrafiek om de langere termijn te bekijken.
Voor het eerst in 15 jaar, sinds september 2008, is het 20 maandgemiddelde (groene lijn) stijgend. In oktober 2018 (blauwe pijl 1) probeerde de koers uit te breken boven het 50 maandgemiddelde (blauwe lijn), maar dit mislukte. Dit lukte wel in januari 2023 (groene pijl 2). Dit valt samen met de uitbraak uit het horizontale trendkanaal dat eerder werd besproken.
Het was geleden van oktober 2008 dat de koers van het aandeel boven het 50 maandgemiddelde noteerde.
Wat we ook zien is een golden cross. De groene lijn kruist door de blauwe lijn naar boven. De vorige keer dat dit gebeurde ging de koers x3. Geen garantie op herhaling natuurlijk, maar wel een positief teken. Het vierde positieve technische teken intussen voor zij die aan het tellen zijn.
Als we dit op de weekgrafiek bekijken ziet het eruit als onderstaande grafiek. Hier hebben we ook het 200 weekgemiddelde aan toegevoegd (rode lijn).
We zien hoe significant het moment was bij pijl 2.
- In de weekgrafiek breekt de koers door het 200 weekgemiddelde
- Er is een dubbel golden cross: zowel de 20- als 50 weekgemiddelde breken door het 200 weekgemiddelde naar boven.
- Het 200 weekgemiddelde vlakker en begint zelfs licht te stijgen.
- De 20- en 50 weekgemiddelden zijn hier al duidelijk stijgend.
Dit soort momenten zijn de best mogelijke koopmomenten, maar ze zijn niet gemakkelijk te vinden. De moeilijkheid ligt er vooral in dat veel beleggers geen aandacht (willen) hebben voor bedrijven die net een 15-jarige daling achter de rug hebben, net op tijd een faillissement hebben kunnen afwenden én actief zijn in een omstreden sector. Maar dat zijn fundamentele elementen…
Kijken we enkel naar technische elementen is dit moment een uitstekend koopmoment. Vier elementen (prijszones, trendkanaal, patronen en gemiddelden) die wijzen op een veranderende of stijgende trend, dat is een heel sterk signaal.
Met behulp van momentumindicatoren kon de trendwijziging vroeger geanticipeerd worden.
De kracht van momentum en divergenties
We voegen twee elementen toe aan onze grafiek: RSI en MACD. Wie het bij deze namen in Keulen hoort donderen verwijzen we graag naar het vierde artikel uit onze reeks dat deze indicatoren toelicht.
Onderstaande is een weekgrafiek. Boven de koers werd de RSI toegevoegd. Onder de koers werd de MACD toegevoegd.
We zien drie duidelijke divergenties op bovenstaande grafiek. Een divergentie is een punt waar de koers in één richting beweegt (hoger of lager) terwijl de indicatoren in de tegenovergestelde richting bewegen. Een divergentie geeft aan dat het momentum van de koersbeweging aan het verzwakken is.
Op punt A in de grafiek wordt er een lagere bodem gemaakt over een periode van 8 maanden (maart 2020 – november 2020). Zowel de RSI als MACD maken op dat moment een hogere bodem.
Op punt C gebeurt hetzelfde, maar iets minder sterk. De stijging bij RSI is minder uitgesproken en de stijging bij MACD is ook minder spectaculair dan bij punt A.
Op dat moment waren deze divergenties speculatieve koopmomenten. Een divergentie op zichzelf heeft een grote foutmarge. Na de divergentie zag je wel dat de koers duidelijk opveert en boven haar gemiddelden ging noteren. Dan had je al iets meer zekerheid.
Tussendoor was er ook een negatieve divergentie (punt B): hogere koersen en lagere indicatoren. De koers begon effectief weer te dalen tot aan de divergentie bij punt C.
Punt C was een krachtig technisch signaal omdat het een mogelijke trendwijziging aangaf terwijl de koers dicht bij een belangrijke weerstand noteerde (50 maandgemiddelde) én terwijl een ander belangrijk gemiddelde (20 maandgemiddelde) al aan het stijgen was.
Dankzij de divergentie op punt C waren we alert en kochten we het aandeel in december 2022 toen de koers door het 50 maandgemiddelde brak.
Verder koersverloop
Hoe gaat het nu verder met Transocean?
We hebben verschillende elementen die wijzen op een nieuwe stijgende trend. Het bull flag patroon geeft ons een eerste koersdoel van $11,63. Dat zijn alvast een goed begin.
De aandachtige lezer zal gezien hebben dat er zich mogelijks een nieuwe negatieve divergentie aan het vormen is in de weekgrafiek:
Dit is een eerste (speculatief) signaal dat er op korte termijn lagere koersen komen. Dat zou ook nog in lijn zijn met het nieuwe stijgende trendkanaal.
Indien deze daling zich voordoet, kan het een interessant koopmoment zijn. Hoe dichter je kan kopen bij de onderkant van het trendkanaal, hoe beter de aankoop.
Let op: van zodra de koers sluit (= de week eindigt) onder het trendkanaal, is het kanaal niet meer geldig en moet je het negeren.
Het is ook niet abnormaal als de koers zou teruggaan naar 50 weekgemiddelde. Het trendkanaal en het bull flag patroon zijn dan wel niet meer geldig, maar dat is geen abnormaal gedrag voor een aandeel in een uptrend.
Zo ver zijn we natuurlijk niet, maar hiermee wil ik het belang duiden van altijd in scenario’s te denken. Technische analyse is nooit een verhaal van zekerheden, maar een verhaal van kansen. De kansen op een nieuwe lange termijn trend zijn gunstig, maar nooit zonder risico.
Optimale koopmomenten
Een goed moment om te kopen is net na een bevestiging van een uitbraak. Het gebeurt vaak dat een uitbraak zich niet verder zet. D.w.z. dat na een uitbraak boven een gemiddelde of zone, de prijs er opnieuw onder duikt. Dat is niet abnormaal. Je wil dus niet te snel op een uitbraak springen. Het is interessanter om even te wachten en meer zekerheid af te wachten op de grafiek. Liever iets later en duurder kopen met betere kansen, dan vroeg en goedkoop kopen met nog een te grote kans dat je fout zit.
Een veel voorkomende beginnersfout is meteen kopen wanneer er een koopsignaal is. Zeker bij maandgrafieken kan dit moeilijk zijn, want een hele maand wachten kan enorm lang aanvoelen als je denkt een goede koop te hebben gevonden.
Die emoties moet je kunnen controleren. Als dat kan, dan zou je niet gekocht hebben in 2019 (blauwe pijl), want de koers sloot maar 1 maand boven het 50 maandgemiddelde. De geduldige technisch analist wachtte rustig af tot de koers 2 keer boven het gemiddelde sloot (1x erboven sluiten = doorbraak. 2x erboven sluiten = bevestiging.
Deze bevestiging boven het 50 maandgemiddelde gebeurde pas eind 2022/begin 2023 (pijl 2) toen de koers 2 maanden op rij sloot boven het 50 maandgemiddelde. Op dat moment stonden ook andere technische elementen gunstig, zoals eerder besproken in dit artikel.
Zij die in 2018 kochten, kochten 4 jaar te vroeg omdat ze niet hebben gewacht op een bevestiging.
Andere optimale koopmomenten voor dit aandeel waren:
- De week van 22 november: Tweede week met slotkoers boven 200 weekgemiddelde mét stijgend 20 maandgemiddelde
- Eind december: tweede maand met slotkoers boven 50 maandgemiddelde
- Vrijdag 30 juni: Tweede dag met slotkoers boven het dalend trendkanaal.
Wij kochten eind december na een doorbraak én bevestiging van het 50 maandgemiddelde. “Lucky timing” volgens sommigen. Na het lezen van dit artikel weet je intussen beter.
Wat ons betreft zit er nog rek op het verdere koersverloop van het aandeel. Hou er rekening mee dat het zeer volatiel kan zijn (in beide richtingen). Een terugtest van onderkant van het stijgende trendkanaal of het 20- en 50 weekgemiddelde is zeker niet uitzonderlijk en mogelijk een interessant koopmoment.
Voor we het artikel afsluiten willen we nog een ander aandeel meegeven dat op tijdstip van publicatie op een technisch interessant moment staat.
Alibaba group holdings
De Chinese tech gigant staat op een interessant technisch kruispunt. Net zoals bij Transocean bespreken we niet de fundamentele kant. Zoals bij elk bedrijf zijn er bij Alibaba ook de nodige risico’s.
In de maandgrafiek zien we:
- Verschillende keren botst de koers op de prijszone rond $77,36
- Bijna een doorbraak van de koers door het 20 maandgemiddelde
In de weekgrafiek zien we:
- Omgekeerd schouder-hoofd-schouderpatroon met koersdoel rond $184 (eerder kort aangehaald in dit artikel)
- Positieve divergentie in RSI
- 20- en 50 weekgemiddelden dalen niet meer, maar lopen vlak. (bijna stijgend)
In de daggrafiek:
- Duidelijk stijgend momentum in RSI & MACD
- Recente positieve divergentie
- Beginnende stijging bij 200 daggemiddelde
- Alle gemiddelden aan het stijgen
- Mogelijk begin van een nieuw stijgend trendkanaal
Ideaal scenario
Zaken waarnaar we uitkijken:
- Als de koers lichtjes stijgt kan de maand juli afgesloten worden boven het 20 maandgemiddelde.
- Dat zou de eerste keer zijn in meer dan twee jaar.
- Afhankelijk van je strategie kan een aankoop van een kleine positie hier te verantwoorden zijn.
- Als koers augustus afsluit boven 20 maandgemiddelde is er extra bevestiging van de nieuwe stijgende trend.
- Positie kan hier eventueel uitgebreid worden.
- Indien stijging zich verder zet, kan 200 weekgemiddelde of 50 maandgemiddelde weerstand zijn (nu is deze rond $165).
- Indien de koers daarboven sluit kan de positie eventueel uitgebreid worden.
- Wanneer de koers het doel van $184 (koersdoel van het omgekeerd SHS-patroon) nadert, zullen we overwegen winst te nemen of onze stoploss aan te scherpen.
Dit was het vijfde deel uit onze reeks over technische analyse. Dit zijn de andere delen van de reeks:
- Deel 1: Zoeken naar kansen in de beurskoers
- Deel 2: Trends en patronen identificeren in de koersgrafiek
- Deel 3: Trendbevestiging zoeken via voortschrijdende gemiddelden
- Deel 4: Momentum bepalen via indicatoren
- Deel 6: Technische analyse light: quick scan
- Deel 7: Hét boek om je verder te verdiepen in de praktische toepassing van technische analyse
