De belangrijkste regel van de beurs

Wanneer je begint met beleggen, word je al snel geconfronteerd met honderden tips, methodes, beleggingsstijlen en noem maar op.

Het is logisch dat je als beginnend belegger door de bomen het bos niet meer ziet.

Er is één regel die iedereen zou moeten gebruiken als vertrekpunt. Het is de enige regel waar alle ervaren beleggers het over eens zijn en deze luidt: Verlies geen geld.

Hoe kinderlijk eenvoudig dit ook mag klinken, vaak is dit niet de eerste gedachte bij nieuwe beleggers. De focus ligt bij hen eerder op het zoeken van beloftevolle bedrijven en de potentiële rendementen die ze ermee kunnen behalen. Risicobeheer wordt meestal maar een onderwerp wanneer de verliezen zich al aan het opstapelen zijn. Wanneer het eigenlijk te laat is.

Rule No. 1: never lose money

Waarom is het vermijden van verliezen zoveel belangrijker dan het behalen van winsten?

Wanneer je een verlies lijdt, moet je méér winst behalen om datzelfde verlies te recupereren. Onderstaande afbeelding geeft dit mooi weer:

Als je een 20% verlies lijdt (onderkant grafiek), dan moet je belegging 25% stijgen om dat verlies goed te maken (bovenkant grafiek).

Naarmate de verliezen hoger worden, versterkt dit effect zich. Na een verlies van 50% moet jouw belegging al 100% stijgen om dat verlies opnieuw goed te maken.

Voorbeeld 1

€1000 – 20% (€200) = €800. Om van die €800 opnieuw te groeien naar €1000, moet er opnieuw €200 bijkomen. 200 is 25% van 800.

Voorbeeld 2

€1000 – 50% (€500) = €500. Om van die €500 opnieuw te groeien naar €500, moet die €500 verdubbelen! Een verdubbeling staat gelijk aan een stijging van 100%.

Het is dus interessanter om een 50% verlies te vermijden dan een 50% winst te halen. Dat moet als belegger ook steeds je focus zijn.

Hoe voorkomen we verliezen?

Verlies geen geld. Gemakkelijker gezegd dan gedaan, zeker op momenten dat alles aan het dalen is zoals in het huidige klimaat. Hieronder enkele methoden die je kunnen helpen om de verliezen te beperken.

Asset allocation

Allereerst is de samenstelling van jouw totale portefeuille zeer belangrijk. In het artikel ,‘Crash proof portfolio’ hebben we hierover al vijf methoden aangereikt die je kunnen helpen om je risico te beperken.

Wees gierig, koop goedkoop

Markten kunnen lang irrationeel zijn. Aandelen kunnen spotgoedkoop of extreem duur noteren.

Goedkoop wil zeggen dat het aandeel (veel) lager noteert dan wat het bedrijf intrinsiek waard is. Duur is wanneer het aandeel (veel) hoger noteert dan wat het intrinsiek waard is.

Stel dat je bij je bakker komt en je favoriet brood dat normaal €3 euro kost, staat nu te koop aan €1. We gaan ervan uit dat het brood vers gebakken is. In zo’n situatie ga je meerdere broden kopen en er een paar in je diepvries bewaren voor later. Buitenkansje!

Als datzelfde brood plots €10 kost, ga je dat brood helemaal niet meer kopen. Je gaat kiezen voor een brood dat wel aan een normale prijs aangeboden wordt of het worden ontbijtkoeken.

Op de beurs zien we in de praktijk net het tegenovergestelde: wanneer iets goedkoop is (cfr. Het brood aan €1), willen mensen het niet meer kopen en wanneer iets heel duur is (cfr. Brood aan €10), wil plots iedereen het kopen en bieden ze de prijs nog hoger.

We weten wat de waarde van een brood is en daarom weten we wanneer het onder- of overgewaardeerd is.

Bij aandelen is dit een moeilijker verhaal. De kunst bestaat erin om goed te kunnen inschatten wat de intrinsieke waarde van een bedrijf is. Hiervoor is het succesvol toepassen van fundamentele analyse van belang. Binnenkort schrijven we een introducerend artikel hierover dat beginners hiervoor als leidraad kunnen gebruiken.

Volg de trend

The trend is your friend! Er zijn drie duidelijke trends in beurskoersen: stijgend, dalend of neutraal. De kans dat een trend zich verder zet is altijd groter dan dat een trend gaat wijzigen.

Ben je een belegger die enkel long investeert? (Dat wil zeggen dat je investeert met oog op stijgende koersen. Je gaat m.a.w. nooit short.) Koop dan enkel aandelen wanneer er een duidelijke opgaande trend is. Dit geldt zowel voor de algemene markt (bvb. S&P500) als voor het aandeel zelf.

Wanneer de markt (indexes) daalt, dan dalen de meeste van de aandelen. In dat geval is het interessanter om te wachten tot je bevestiging krijgt dat er een nieuwe opgaande trend is. Je weet namelijk nooit hoe lang een neerwaartse trend zal aanhouden.

Basiskennis van technische analyse is vereist om wijzigingen in trends te kunnen identificeren.

Koop bedrijven uit sectoren met economische rugwinden

Zoek naar sectoren die de komende jaren een goede toekomst tegemoet gaan. Wanneer een sector in een positieve flow zit, zullen de bedrijven uit deze sector doorgaans betere beursresultaten halen dan bedrijven uit sectoren waar dit niet het geval is.

Blijf steeds zeer kritisch bij je onderzoek hiernaar. Dagelijks worden we gebombardeerd met informatie die ons wil overtuigen waarom een bepaalde sector the next big thing zou zijn. Realiteitszin ontbreekt vaak bij het presenteren van deze informatie.

Zo ook bijvoorbeeld bij het thema elektrische auto’s. Overheden maken meer en meer wetgeving om elektrisch rijden te stimuleren (of fossiel rijden te ontmoedigingen). Zo moeten in België vanaf 2029 alle nieuwe auto’s elektrisch zijn. In een eerder stuk haalden we al kort hierover het volgende aan:

Elektrische auto’s zijn het perfecte voorbeeld van greenwashing: meer verbruik van zeldzame grondstoffen (batterijen), 15%-25% meer aluminium nodig (energie intensief), kortere levensduur, moeilijker te recycleren en meestal rijden ze op elektriciteit die werd opgewekt met fossiele brandstoffen.”

Wanneer overheden enkel inzetten op het aanmoedigen van elektrisch rijden, zonder de andere problemen aan te pakken, zal deze overgang nooit slagen. Stel je de volgende vragen:

• Waar halen ze de extra zeldzame grondstoffen zonder te investeren in mijnbouwprojecten?
• Waar halen ze de extra energie om het extra aluminium te gaan produceren? Of om alle wagens op te laden?
• Hoe gaan ze recyclage van de afgedankte batterijen / auto’s bevorderen?
• Hoe garanderen ze dat elektriciteit niet met fossiele brandstoffen werd aangemaakt?
• Kan ons elektriciteitsinfrastructuur dit aan?
• Hoeveel mensen hebben zin om twee tot vier uur te wachten aan een laadstation in meer dan 30°C tijdens hun zomervakantie?
• Wat met files tijdens de winter? (Batterijen ontladen sneller in koude temperaturen). Zal de brandweer dekentjes komen uitdelen omdat de mensen in de file geen verwarming mogen opzetten (= nog sneller batterij opgebruiken)?

Sommige items van bovenstaande lijst lijken misschien extreem, maar dit zijn realistische problemen die op vandaag niet of amper besproken worden. Stel dat overheden (en bedrijven) er toch in slagen om alle problemen te verhelpen, welke autoproducent zal er finaal als winnaar uit de bus komen? Wordt het Tesla, Audi of nog een andere? Dat is zeer moeilijk te voorspellen. Misschien wordt het wel een volledig nieuw bedrijf met technologie dat nog moet uitgevonden worden.

Wij kiezen liever thema’s die niet afhankelijk zijn van de overheid om succesvol te zijn (of die geen staatssteun vereisen). Bvb. Koper: wereldwijd zijn de beschikbare voorraden koper historisch laag, er worden geen grote reserves (in de grond) meer ontdekt en elk land ter wereld heeft het nodig voor het uitbouwen van hun elektriciteitsinfrastructuur. Dat zijn op zich al goede economische rugwinden voor de sector.

Daarnaast heeft een elektrische wagen drie tot vier keer meer koper nodig dan een wagen met verbrandingsmotor. Als er dan toch meer elektrische auto’s komen, geeft dit een extra boost aan de vraag naar koper, win-win! Dan maakt het voor ons niet uit of het Audi of Tesla is die de meeste wagens verkoopt. Beiden hebben hetzelfde koper nodig.

Waarde- vs. groeiaandelen

Groeiaandelen zijn aandelen waarvan wordt verwacht dat ze sneller groeien dan het gemiddelde groeipercentage van de markt. Hun waardering in de markt wordt vaak bepaald door de grote van hun marktaandeel en de snelheid waarmee de bedrijven groeien. Doorgaans hebben deze bedrijven een hogere P/E ratio, hogere volatiliteit en keren ze geen dividenden uit.

Waarde-aandelen zijn aandelen van bedrijven die een meer gelijkmatige groei doormaken en een langzame winststijging hebben. Hun waardering in de markt wordt meestal bepaald door hun onderliggende business, het uitgekeerde dividend en het feit dat de koers stabieler verloopt. Waarde-aandelen zijn doorgaans bedrijven die al lang bestaan en een goede reputatie hebben opgebouwd.

Er wordt vaak gesteld dat waarde-aandelen minder riskant zijn dan groeiaandelen. Dit is te kort door de bocht. Als men dit op vandaag zegt over de huidige situatie, gaan we volledig akkoord. Het moet bekeken worden in de historische context. Op lange termijn zijn er duidelijke trends te herkennen waar value (waarde) het beter doet dan growth (groei) en omgekeerd.

Op basis van bovenstaande grafiek lijkt het dat waarde-aandelen de komende jaren het beter zullen doen groeiaandelen. Om die reden vermijden wij nu maximaal groeiaandelen.

Never catch a falling knife

Bekijken we eens de onderstaande koers van The Walt Disney Company. Dit is een solide bedrijf met een lange staat van dienst. De koers ervan is al meer dan een jaar aan het dalen. Dit kan evengoed nog een jaar verder dalen. In meer of mindere mate, wie zal het zeggen?

Disney heeft het de laatste jaren (onder meer door de coronamaatregelen) niet zo goed gedaan. Stel dat de inflatie blijft aanhouden of nog hoger gaat, zal in dat geval bij veel huishoudens het water aan de lippen komen te staan. Dan worden uitstapjes naar pretparken of cinema’s een echte luxe uitstap die steeds minder mensen zich kunnen veroorloven.

Wanneer een aandeel sterk daalt (falling knife), is daar meestal een goede reden voor. En meestal weten wij, de gewone sterveling, die reden niet. Of we weten het pas een paar maand na de feiten wanneer het kalf al verdronken is.

Wanneer de koers sterk daalt, lijkt het interessant om de aandelen te gaan kopen “met een korting”. Maar we hebben vaak geen idee waarom het zo sterk daalt, en daarom hebben we ook geen idee hoelang het nog verder zal dalen. Zo zullen beleggers zijn die Disney kochten in oktober of november 2021. We zijn een half jaar later en de trend is nog steeds dalende.

A falling knife is een duidelijk dalende trend en daarin willen we geen aandelen kopen. Messen vangen is op de lange termijn doorgaans geen winstgevende strategie.

Diversificatie

De meeste artikelen over persoonlijke beleggingen adviseren om zoveel mogelijk diversificatie na te streven. Het diversifiëren van beleggingen wordt aangeprezen om zowel het risico als de volatiliteit van uw portefeuille te verminderen. Hoewel een gediversifieerde portefeuille jouw algemene risiconiveau kan verlagen, vermindert het ook jouw potentiële kapitaalwinst. Hoe meer een beleggingsportefeuille gediversifieerd is, hoe groter de kans dat hij de prestaties van de algemene markt weerspiegelt.

Je kan diversifiëren op verschillende manieren:

• Verschillende bedrijven
• Verschillende sectoren
• Verschillende landen
• Verschillende grootte (marktkapitalisatie) van bedrijven
• Verschillende asset classes (aandelen, obligaties, grondstoffen, edelmetalen, cash, etc.)

Iemand die 10 technologie-aandelen bezit is minder gediversifieerd dan iemand die 2 aandelen heeft uit 5 verschillende sectoren (bvb. Energie, technologie, landbouw, consumentengoederen, vastgoed).

Let op: Beleggers die werken met ETF’s gaan er automatisch van uit dat ze goed gediversifieerd zijn. Het is aangewezen om na te gaan hoe gediversifieerd ze effectief zijn. Zo zijn 66,8% van de aandelen in de MSCI World index US beursgenoteerd. Veel beleggers denken via deze weg een globale spreiding te hebben, maar dit is eerder een USA ETF dan een World ETF.

Hoe meer gediversifieerd, hoe minder risico, maar ook hoe groter de kans dat je de resultaten van de algemene markt zal benaderen.

Exit strategie

Alle hotelkamers hebben een plannetje met daarop de nooduitgangen, brandtrappen, alarmen enzoverder. In 99% van de gevallen heb je dit niet nodig, maar die ene keer dat je het wel nodig hebt, kan het je leven redden.

Elke belegger zou een equivalent moeten hebben voor de portefeuille. Wat doe je wanneer de beurshuizen in brand staan? Verkoop je direct? Of gebruik je liever een stop loss? Op wat baseer je dat?

Voor je een aandeel koopt, moet je eigenlijk al weten in welke mogelijke gevallen je het zal verkopen. Deze regels leg je idealiter vast. Op die manier kan je emotie bannen uit jouw beslissingsproces.

Wanneer verkopen wij aandelen?

• Wanneer een aandeel sterk is gestegen en overgewaardeerd is geworden.
  • Indien het een goede dividendbetaler is (>5% bruto rendement), wordt het aantal aandelen verkocht ter waarde van de initiële investering. Op deze manier is onze initiële investering veilig gesteld en houden we de rest van de aandelen “gratis” aan. Van de overblijvende aandelen genieten we dan nog een ruim dividend.
  • Indien het geen goede dividendbetaler is, worden alle aandelen verkocht. In dit geval verkiezen we om het geld opnieuw te investeren in een ondergewaardeerd bedrijf of om cash aan te houden tot we een geschikte investering hebben gevonden.
• Wanneer een aandeel sterk is gestegen en hierdoor een te groot deel van de portefeuille is geworden.
  • Hoe groot is te groot? Dat is afhankelijk van persoon tot persoon en van de grootte van uw portefeuille.
    • Hou er rekening mee dat 10% tot 20% dalingen op jaarbasis normaal zijn. Als zo’n daling in euro te groot is voor u, dan verklein je best uw grote positie.
    • Hou er rekening mee dat aandelen die een sterke stijging achter de rug hebben, ook sterk kunnen corrigeren naar beneden.
• Wanneer aandelen niet meer voldoen aan de voorwaarden waarvoor we ze hebben gekocht.
  • Bvb. We kopen bedrijf X als speculatie omdat we verwachten dat ze een bepaald project B gaan verkopen en zich exclusief gaan focussen op project A. Nu blijkt dat er een nieuw management is gekomen en zij willen zich focussen op beide projecten wat tot extra risico leidt en/of een trage vooruitgang. In dit geval verkopen we omdat het bedrijf niet meer voldoet aan onze initiële investeringscase.
• Wanneer management hun gemaakte beloftes niet nakomt.
• Wanneer de algemene markt neerwaarts evolueert
  • Verkopen we de meest risicovolle aandelen, eventueel overgewaardeerde aandelen en de minst ondergewaardeerde aandelen tot er een voldoende grote cash buffer is.
  • Verkopen we recessiegevoelige aandelen (E.g. Bedrijven zonder winst of producenten van luxegoederen).

Het goed toepassen van de methoden in dit artikel en uit Crash proof portfolio heeft ertoe geleid dat onze resultaten dit jaar positief zijn terwijl de algemene markt (S&P500 als referentie) een verlies liet optekenen van -19%. We hopen dat deze artikelen je kunnen helpen om hetzelfde te doen en verliezen op de beurs te voorkomen of beperken. Succes!

Geldvos